De korte film Noah is een van de juweeltjes van het Internationale Film Festival dat afgelopen week in Toronto plaats vond. Te zien is hoe Generatie Y leeft in een wereld van Facebook, Skype, Whatsapp en Chatroulette. In de 17 minuten durende film volgen we een periode uit het leven van hoofdrolspeler Noah. Door zijn ogen zien we het beeldscherm van zijn computer hetgeen de kijker een uiterst intieme blik geeft op de gedachten die zich in zijn hoofd vormen. Door de vele “Likes” van een onbekende man op de Facebook foto’s van zijn vriendin Amy vraagt Noah zich af of zijn vriendin vreemd gaat. Op aanraden van een vriend logt hij in op haar Facebook pagina om in haar inbox rond te snuffelen: “Have you lurked her texts?” De aan haar gerichte berichten bewegen Noah ertoe om haar status op die van vrijgezel te zetten. Tot slot zien we hoe Noah onder andere Chatroulette gebruikt om deze klap te boven te komen.

Het Facebook effect

In 2009 werd al onderzoek gedaan naar het effect van Facebook op relaties. Uit het rapport “More information than you ever wanted: does Facebook bring out the green-eyed monster of jealousy?” blijkt dat intensiever gebruik van Facebook leidt tot meer jaloezie bij de partner: “This effect may be the result of a feedback loop whereby using Facebook exposes people to often ambiguous information about their partner that they may not otherwise have access to and that this new information incites further Facebook use.” Dit effect komt volledig tot zijn recht in deze film. Ook zien we hoe eenzaam de hoofdpersoon is in zijn zoektocht naar begrip en medelijden. Hetgeen overeenkomt met de bevindingen uit het onderzoek “Facebook Use Predicts Declines in Subjective Well-Being in Young Adults” waaruit blijkt dat meer gebruik van Facebook leidt tot een negatief effect op iemands welzijn: des te meer tijd iemand op Facebook doorbrengt, des te eenzamer hij is. Hetgeen aansluit bij de theorie van het boek “Alone Together” van MIT professor Sherry Turkle. Russell Clayton, student Journalistiek aan de Universiteit van Missouri, zegt zelfs dat uit zijn onderzoek onder 205 Facebook gebruikers blijkt, dat Facebook een vernietigend effect heeft op ontluikende relaties.

De vergankelijkheid van sociale media

De film is gemaakt door Walter Woodman and Patrick Cederberg. Het was hun doel om een realistisch beeld te geven van hoe jongeren technologie gebruiken. In films zie je vaak  hoe mensen op toetsenborden rammen om informatie uit hun internetverbinding te persen, hetgeen totaal niet overeenkomt met de werkelijkheid: “Characters slapping the keyboard really fast or Googling weird”. Een jaar geleden zijn de heren begonnen met het opnemen van de film. Tijdens het produceren viel hen op dat de tijdsbesteding aan bepaalde media, die in de film te zien zijn, alweer aan het afnemen was: “Probably if we wrote it two months from now there’d be completely different websites that we’d use. That’s just kind of the nature of apps and programs that we run. They have peaks and then they fall off.”

Versnelde verandering

Eens te meer maakt deze film duidelijk hoe drastisch onze samenleving in de afgelopen paar jaar veranderd is. Het hedendaagse leven speelt zich voor een groot deel af in een beeldscherm. We worden steeds meer toeschouwers van onze eigen beleving. De film is geen aanklacht tegen het gebruik van al deze technologie. Het is een document van de huidige tijdsgeest. De film is vooral ook een feest der herkenning. Berichten die voortdurend oppoppen. Van het ene scherm naar het andere scherm bewegen om maar niets te hoeven missen van hetgeen zich in de digitale werkelijkheid afspeelt. En als er dan een “echt” gesprek via Skype plaatsvindt, wordt de verveling onderdrukt door het kijken naar porno en het spelen van een game…

Geïnspireerd door: How a relationship dies on Facebook.

Mijn hart bonst in mijn keel. Met bezwete hand houd ik krampachtig mijn muis vast. Klaar om te klikken. Durf ik het of durf ik het niet? Ik klik toch. “You have survived Social Roulette” zie ik op mijn Facebook-pagina verschijnen. Gelukkig, ik heb het overleefd. Mijn Facebook-account met al mijn vrienden, status updates en vrienden is niet verwijderd.

Social Roulette is de nieuwste gekte op internet. Volgens de makers denkt iedereen er wel eens over na om zijn of haar Facebook-account op te heffen, gevangen als ze zijn in de leegte die ze zelf van hun Facebook-gebruik hebben gemaakt. Weinigen hebben het lef om die stap daadwerkelijk te zetten, maar het spel Social Roulette helpt je een handje. Door je simpelweg met je Facebook-account aan te melden heb je de mogelijkheid om Russische Roulette te spelen met je sociale leven. Met een kans van 1 op 6 bestaat de mogelijkheid om in één klap je digitale avatar met al zijn digitale historie om zeep te helpen.

“Everyone thinks about deleting their account at some point, it’s a completely normal reaction to the overwhelming nature of digital culture. Is it time to consider a new development in your life? Are you looking for the opportunity to start fresh? Or are you just seeking cheap thrills at the expense of your social network? Maybe it’s time for you to play Social Roulette.”

De regels  zijn simpel. Je mag het spel alleen met je eigen Facebook-account spelen. En je mag maar 1 keer per dag meedoen. Het spel is door Kyle McDonald, Jonas Lund en Jonas Jongejan. De broncode is te verkrijgen via GitHub.

De filosofie achter het spel is volgens mede-oprichter Kyle McDonald eenvoudig. We worden allemaal wel eens moe van het voortdurend in contact blijven met ons digitiale sociale netwerk. Het spel Social Roulette geeft je als het ware een duwtje in de juiste richting: ”Everyone talks about deleting their Facebook account, but we rarely take action. Sometimes we need a simple game to help take the responsibility off our shoulders, and provide a moment for reflection. Social Roulette is more of a provocation rather than a tool.”

Wat houdt je nog tegen? Facebook zelf dus. Het grote Like-monster heeft inmiddels het spel de toegang ontzegd tot de gebruikmaking van hun API. McDonald vertelt in een interview het volgende over het buitenspel zetten van zijn applicatie: “It took us 4 hours to create the project, and it took another 4 hours after the launch for Facebook to respond by blocking the API key and restricting our ability to create Facebook applications. The app was flagged by an automated system for ‘creating a negative user experience.” In een officieel statement reageert Facebook als volgt op netelige kwestie: “We take action against apps that violate our platform policies as laid out here: https://developers.facebook.com/policy/, in order to maintain a trustworthy experience for users.”

Je mag niks meer tegenwoordig. Zelfs niet het levenslichtje van je Facebook-account uitblazen via het virtuele Social Roulette. Facebook manifisteert zich meer en meer als het echte leven. Ook in meatspace is het in sommige landen verboden om zelfmoord te plegen of ertoe aan te zetten. Digitaal en fysiek zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Zelfs tot na de dood.

Dit artikel is samen met Jaap Bloem geschreven.